Tết Hàn thực diễn ra vào ngày mồng 3/3 âm lịch hàng năm. Tết Hàn thực năm nay rơi vào thứ tư, ngày 14/4/2021 dương lịch.

Với ý nghĩa bày tỏ lòng biết ơn đối với tổ tiên, hướng về cội nguồn của con cháu, mâm cỗ cúng Tết Hàn thực thường được chuẩn bị đơn giản, không quá cầu kỳ, bao gồm những vật phẩm sau:

Bánh trôi, bánh chay

Theo quan niệm của dân gian, số đĩa, bát bánh trôi, bánh chay để dâng cúng thường là 5 hoặc 3. Bánh trôi nặn viên nhỏ, ngoài trắng, trong nhân đường. Bánh chay thì nặn tròn dẹt, không nhân, đặt lên đĩa nhỏ, đổ nước đường lên trên. Bày bánh lên đĩa, để nguội, thắp hương.

Một ý nghĩa khác của việc cúng bánh trôi, bánh chay trong Tết Hàn thực là bày tỏ mong muốn cho thời tiết thuận lợi hài hòa, cũng như mùa hè không quá nóng bức.

Trầu cau, hoa tươi

Không chỉ trong dịp Tết Hàn thực mà theo truyền thống của người Việt, mâm cúng trong các dịp lễ luôn có hoa tươi và trầu cau. Lưu ý, hoa dùng để cúng bắt buộc phải là hoa tươi.

Mâm ngũ quả

Trên ban thờ tổ tiên, tùy từng mùa, tùy điều kiện mỗi nhà, các gia đình còn thường dâng cúng mâm ngũ quả bao gồm 5 loại quả với năm màu sắc khác nhau đại diện cho ngũ hành.

Ly nước

Nước là biểu hiện cho tâm của gia chủ. Ly nước sạch thể hiện cho tâm thanh tịnh. Thông thường, người ta thường để 3 ly nước sạch trong mâm cúng.

Hương, đèn cày hoặc nến

Đối với hương, đèn cầy, nến, nên thắp lẻ là 1, 3 hoặc 5 nén chứ không thắp số chẵn.

Ngoài các vật phẩm trên, bạn có thể chuẩn bị thêm tiền vàng và 3-5 chén trà để bày trong mâm cúng. Hoặc nếu bạn không có điều kiện chuẩn bị những vật phẩm trên, bạn chỉ cần bày biện 1 đĩa quả tươi để cúng Tết Hàn thực.

Dưới đây là bài cúng Tết Hàn thực theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam:

Con lạy chín phương trời, mười phương Phật, chư Phật mười phương. Con kính lạy Hoàng thiên hậu thổ, chư vị tôn thần. Con kính lạy ngài bản cảnh thành hoàng, ngài bản xứ thổ địa, ngài bản gia táo quân cùng chư vị tôn thần.

Con kính lạy cao tằng tổ khảo, cao tằng tổ tỷ, thúc bá, đệ huynh, cô di, tỷ muội họ nội họ ngoại.

Tín chủ chúng con là… Ngụ tại…

Hôm nay là ngày… (đọc ngày theo âm lịch) gặp tiết Hàn thực, tín chủ chúng con cảm nghĩ thâm ân trời đất, chư vị tôn thần, nhớ đức cù lao tiên tổ, thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, đốt nén tâm hương, dâng lên trước án.

Chúng con kính mời ngài bản cảnh thành hoàng chư vị đại vương, ngài bản xứ thần linh thổ địa, ngài bản gia táo quân, ngũ phương, long mạch, tài thần giáng lâm trước án chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính mời các cụ tổ khảo, tổ tỷ, chư vị hương linh gia tiên nội ngoại họ… (họ của gia chủ) cúi xin thương xót cho con cháu giáng về chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.

Tín chủ con lại kính mời các vị vong linh các vị tiền chủ, hậu chủ ngụ trong nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai âm hưởng, phù hộ cho toàn gia chúng con luôn luôn mạnh khỏe, mọi sự bình an, vạn sự tốt lành, gia đình hòa thuận, trên bảo dưới nghe.

Nam mô A Di Đà Phật (3 lần).

*Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo